Thee drinken als meditatie

Traditionele thee ceremonie

Een echte thee ceremonie is een moment van ultieme rust. In Japan en China is de thee ceremonie dan ook onderdeel van de Zen-meditatierituelen. De Japanners noemen het Ichigo, wat ‘een moment’ of ‘een ontmoeting’ betekent. Het draait hierbij volledig om het creëren van een uniek, onherhaalbaar moment. Deelnemers zetten al hun zintuigen op scherp op dat moment zodat ze het met volledige overgave kunnen meemaken. Een thee ceremonie wordt zorgvuldig opgebouwd en voorbereid. Het is de bedoeling dat deelnemers de gehele ceremonie met hun volledig bewustzijn doorlopen. Dat is waar de thee ceremonie namelijk om draait: je exclusief concentreren op het huidige moment en zelfs de allerkleinste details van het ritueel opmerken. Vergeet je haast en zorgen even en denk niet meer aan het hiervoor en hierna. NU is wat er toe doet.

Dit ritueel is een geschenk van respect en genegenheid van de gastheer (of gastvrouw) naar zijn gasten. Degene die de thee ceremonie organiseert en leidt, hoopt de gasten een klein moment van ultieme rust te bezorgen. Daarom voert hij alles uit met een groot gevoel voor toewijding en aandacht voor detail.

Voorbereiding is cruciaal

Iedereen kan een thee ceremonie organiseren. Zowel mannen als vrouwen zijn vrij om dit te doen. Voorbereidingen voor dit ritueel kosten veel tijd. In Japan kan dit zelfs jaren duren. In de oudheid waren het de Samoerai die de thee ceremonie beoefenden. Vandaar dat het haast als iets heiligs wordt gezien.

Tijdens mijn reizen in China heb ik vele thee ceremonies ervaren. Ik heb gezien en ervaren met hoeveel toewijding, respect, fatsoen de gastheer de ceremonie begeleid. Het wordt bijna als een ware kunst, hoewel het een ware kunde is, gezien om op een fatsoenlijke wijze de thee te bereiden. Thee bereiden kan niet zomaar op elke manier gebeuren. In de westerse wereld is het wellicht moeilijk om dit met dezelfde mate zorg en bewustzijn te doen als in Japan en China. De gastheer bereid de thee zo perfect mogelijk. Het resultaat dient aangenaam voor iedereen te zijn. Het is het resultaat van opmerkelijke gevoeligheid en aandacht.
Tijdens een thee ceremonie wordt van je als gast verwacht dat je weet hoe je de thee moet drinken. Een thee ceremonie bestaat uit ongeveer 15 stappen, waarvan je in ieder geval op de hoogte dient te zijn om de thee ceremonie op de juiste wijze te doorlopen. Nu zul je misschien denken dat dit ingewikkeld is, maar dat valt best mee. Sterker nog, in onze Westerse wereld wordt de traditionele thee ceremonie steeds bekender en wordt het vaker uitgevoerd dan ooit tevoren.

De thee ceremonie in 15 stappen

Als deelnemer moet je elke stap doorlopen om het ritueel als authentiek te kunnen ervaren. De stappen verlopen als volgt:

1. De gastheer neemt de 3 basisprincipes in beschouwing: vrede, harmonie en kalmte. Hij moet zich concentreren op het aanreiken van deze 3 elementen aan zijn gasten
2. Alle elementen die in de thee ceremonie worden gebruikt, dienen gezuiverd te worden. Zuiverheid staat centraal in deze ceremonie
3. Er moet genoeg ruimte zijn voor alle gasten en deze ruimte moet klaargemaakt worden om deze gasten te ontvangen. De gastheer dient in gedachten te houden het zitgemak van zijn gasten
4. Als gastheer wijs je een eregast aan. Deze persoon zal als voorbeeld dienen voor de rest van de gasten. De eregast hoort als eerste de ruimte binnen te treden
5. De gastheer begroet de eregast en wisselt een paar aardige woorden met hem of haar en daarna met alle andere gasten. Hij verwelkomt hen op een vrijgevige en respectvolle manier
6. De gastheer biedt iets lichts te eten aan, zoals gebak
7. Alle gasten dienen zich formeel aan te kleden. In het Westen draagt men graag wit, in China en Japan draagt men graag rood
8. De ingrediënten van de thee — het water en de theeblaadjes — horen ondertussen klaar te liggen. Iedereen moet stil zijn en rustig toekijken terwijl het water ter plaatse gekookt wordt in een ketel  (kama). De watervoorraad wordt bewaard in een ‘mizisahi’. Dit water wordt niet alleen gebruikt om de thee van te zetten maar ook om de theekommen (chawan) schoon te spoelen
9. De gastheer giet langzaamaan water van de juiste temperatuur in de theepot en laat iedereen toekijken, luisteren en elke seconde bewust meemaken
10. Vervolgens doet de gastheer de theeblaadjes in het water met dezelfde soort kalmte als in de voorgaande stap.
11. Hierna wordt de thee stil in één theekom geserveerd. Iedereen drinkt eerst van hetzelfde kommetje. De gastheer heeft een doekje paraat om het theekommetje droog te vegen na iedere gast, hygiëne is van groot belang
12. Daarna krijgt ieder zijn eigen theekom. De theekommetjes worden uitgedeeld aan de gasten. De gast neemt met de rechterhand de theekom aan, met drie kleine draaiingen, met de klok mee gedraaid
13. Wanneer een gast zijn of haar kopje ontvangt, zegt hij of zij een aantal woorden uit dankbaarheid of feliciteren ze de gastheer. Het maken van complimenten over het theeservies wordt op prijs gesteld, ook al is dit vaak niet perfect (wabi), juist de details van imperfectie nodigen uit om een aantal woorden van dankbaarheid te uiten
14. Met gepaste eerbied mogen de gasten de thee drinken. Na het drinken wordt het deel van de kom waar men gedronken heeft met de rechterhand schoongeveegd en de kom wordt, na weer 3 kleine draaiingen, nu tegen de klok in, op de grond neergezet.
15. De theeceremonie heeft twee rondes waarin de thee geserveerd wordt. Na de eerste ronde dekken de gasten hun kopjes af met een bordje. De basisceremonie loopt dan ten einde.

De thee ceremonie en meditatie

De thee ceremonie is overigens met name erg handig voor mensen die mediteren.
De les van de thee ceremonie is namelijk net zo simpel als diep:

De kleur wit en cultuurverschillen

Zoals gezegd dragen we in het Westen graag witte kleding bij thee ceremonies. In de Westerse cultuur staat wit voor alles wat puur is, het is de kleur van onschuld en engelen. De witte duif symboliseert vrede. En ook staat wit voor reinheid en spiritualiteit. Toch is dat niet zo in alle culturen. In de Japanse cultuur staat de kleur wit symbool voor een sterke band met de dood. En in Korea, Borneo, Java en China is wit de kleur van rouw en dood In de Filipijnen en Indonesië zie je de kleur wit veel terugkomen bij begrafenissen. In de Hindoeïstische cultuur is wit ook de kleur van zuiverheid, transformatie en heiligheid. Het is de kleur van de hoogste kaste, maar ook de kleur van rouw. Een weduwe draagt wit. In Japan en China wordt daarom vaak tijdens thee ceremonies de kleur rood gedragen. Rood wordt geassocieerd met geluk en vreugde. En daarmee ook de kleur van trouwen. Het is de kleur van de bruid. Rood is de kleur van bloed en daarom de kleur van het leven en vitaliteit.

Witte thee

We hebben allemaal wel gehoord van groene thee, en de vele gezondheidsvoordelen. Ook Matcha is gemaakt van groene thee. Maar er bestaat ook witte thee welke zich eveneens uitermate leent voor thee ceremonies. Witte thee is bekend onder de naam Bai Mu Dan of Pai Mu Tan wat ‘witte pioenroos’ betekent, hoewel het niet van de pioenroos wordt gemaakt. Ik ben persoonlijk liefhebber van Baihao Yinzhen oftewel de Silver Needle, dit is de beste kwaliteit witte thee.

De naam witte thee is afgeleid van de gedroogde blaadjes, waarvan de fijne zilverkleurige haartjes door het drogen een witte kleur krijgen. De theemelange krijgt daardoor een wit uiterlijk. Ondanks deze kleur van de melange is de gezette thee niet wit van kleur. Bai Mu Dan thee bestaat geheel uit knopjes van de theeplant. Deze knopjes zijn theeblaadjes die geplukt worden nog voor ze helemaal ontluikt zijn. De theeblaadjes laat men drogen en verschrompelen en worden niet gewalst. In dit proces doen enzymen hun werk onder de juiste condities van luchtvochtigheid, temperatuur en luchtstroom. Belangrijk hierbij is dat de bladeren rijpen met zo min mogelijk oxidatie.

Smaak van witte thee

Bai Mu Dan thee wordt gemaakt uit de nog niet ontluikte blaadjes van de theeplant, waarin nog alle etherische oliën en belangrijke inhoudstoffen zoals de polyfenolen aanwezig zijn. Bai Mu Dan thee kan als profilactum en als ondersteuning bij een chemo- of stralingstherapie, of tijdens de herstelfase gedronken worden. Natuurlijk bevat deze thee van jonge blaadjes een delicatere smaak dan de gewone zwarte of groene thee. De smaak van Bai Mu Dan thee is fris en zacht met een zoete trek. Er zijn verschillende soorten witte thee, waardoor de smaak van soort tot soort sterk kan verschillen.

Is witte thee gezond?

Het immuunsysteem wordt door Bai Mu Dan thee ondersteund. Het verhoogt de weerstand tegen ongunstige bacteriën en andere soortgelijke organismen die een goede gezondheid ondermijnen. Daarnaast kan Bai Mu Dan thee gedronken worden ter bescherming tegen vrije radicalen. Hierdoor wordt de kans op misvormde cellen in het menselijk lichaam kleiner. Wanneer er bij een chemotherapie bestraling plaatsvindt dan zal dit zijn uitwerking hebben op de gezonde huid. Het drinken van de Bai Mu Dan thee, in de periode van bestraling, ondersteunt het herstellend vermogen van de huid. De thee bevat stoffen die bekend zijn om hun rustgevende werking.
Bai Mu Dan thee bevat driemaal zoveel polyfenolen als groene thee. Bij een Amerikaanse studie werd door wetenschappers aan de universiteit in Wisconsin (USA) in september 2005 bevestigd, dat de groei van prostaattumorcellen door het toedienen van polyfenolen, dosisafhankelijk afgeremd werden. Zelfs bij levende organismen lukte het om aan te tonen dat deze natuurlijke substanties in staat zijn om de groei van tumoren te remmen en de overlevingstijd te verlengen (Proceeding of the National Academy of Wisconsin USA). Hierdoor werd opnieuw bevestigd wat Japanse studies al jaren toonden, namelijk dat polyfenolen remmend op de ontwikkeling en groei van tumoren en gezwellen werken. Groene thee is in Japan al jaren een erkend aanvullend en preventief middel bij allerhande therapieën tegen kanker.
Er is geen beperking. De thee kan naar behoefte gedronken worden.

Het perfecte kopje witte thee

Iedereen weet wel dat je heet water en theeblaadjes nodig hebt om thee te maken. Wat niet bij iedereen bekend is, is dat elke soort thee toch om een andere bereiding vraagt. Witte thee is erg kwetsbaar en daarom wordt deze thee met afgekoeld kokend water gezet. Dat wil eggen dat de temperatuur van het water tussen de 75˚C-85˚C moet zijn.
Gebruik ongeveer 2 tot 3 theelepels witte thee per kopje. Je kunt van de theeblaadjes per kopje, ongeveer 3 keer thee zetten. Voor de beste smaak moeten de witte theeblaadjes iets langer getrokken worden, ongeveer tussen de 4 en 6 minuten. De thee krijgt dan een goudgele kleur. Natuurlijk kan je de theeblaadjes naar smaak korter of langer laten trekken. Als je de theeblaadjes voor de 2de of 3de keer gebruikt, moeten ze iets langer trekken dan de 1ste keer theezetten, om dezelfde zachte smaak te krijgen. Wil je meer van de gezonde eigenschappen van witte thee profiteren? Laat de thee dan niet korter dan 4 minuten trekken.

Verschillende soorten

Net als bij andere soorten thee, bestaan er van witte thee ook verschillende varianten. Zo heb je de hele dure variant die echt alleen de jonge knoppen van de theeplant bevat, maar ook mengsels van jonge knoppen met meerdere jonge blaadjes. De namen van de theesoorten worden vaak verschillend geschreven. Hier een paar soorten op een rijtje:

Baihao Yinzhen (Silver Needle)
De Baihao Yinzhen is witte thee van de beste kwaliteit. De knopjes zijn nog niet tot echt blaadjes volgroeid. De knopjes zijn bedekt met lichte zilverkleurige donzige haartjes. De knoppen worden met de hand geplukt en alleen de jongste en onbeschadigde knoppen worden gebruikt voor de thee.

Bai Mu Dan (White Peony)
De Bai Mu Dan is de 2de beste kwaliteit van de witte thee soorten. Per 1 jonge knop, heeft Bai Mu Dan, 2 jonge blaadjes. Bai Mu Dan is goedkoper dan de Baihao Yinzhen, omdat de thee minder jonge knoppen bevat.

 

Gongmei (Tribute Eyebrow)
De Gongmei is van lagere kwaliteit. Gongmei bestaat eigenlijk uit restanten van wat overgebleven is van de betere kwaliteiten witte thee. De thee bevat minder jonge knoppen en meer jonge blaadjes. De Gongmei thee wordt tijdens het productieproces meer bewerkt dan de andere witte theesoorten. De thee heeft een beetje een aardachtige smaak en geeft het theewater een donkere kleur.

Shou Mei (Long Life Eyebrow)
De Shou Mei is, net als Gongmei, een thee van lagere kwaliteit. De Shou Mei thee bestaat uit de restanten van de oogsten van de betere kwaliteiten witte thee. Thee gemaakt van Shou Mei, is donkergeel van kleur. Shou Mei is meestal te vinden in theezakjes in de supermarkt.

 

Hoe bewaar je witte thee?

De grootste vijanden van witte thee, en eigenlijk van alle soorten thee, zijn lucht en zonlicht. Bewaar thee op een donkere, koele, niet vochtige plaats. Thee neemt ook de geuren van sterk ruikende andere voedselwaren op; zet de thee dus niet naast de kruiden of specerijen. Plastic zakjes ademen een beetje, bewaar de thee daarom het liefst in een afgesloten blik. Op deze manier blijft thee tenminste tot een jaar goed.

Import

Ik importeer zelf groene en witte thee uit Fuzhou, nabij Fang Mountain en Gu Mountain Cypress Cliff (China). De groene thee wordt hier zorgvuldig verpakt en gevacumeerd. De thee is op deze manier goed in de diepvries te bewaren zonder dat de zachte en delicate smaak verdwijnt. Witte thee daarentegen wordt los verkocht. Het advies is danook deze niet in te vriezen maar zoals hierboven omschreven koel en donker te bewaren.
   

Combineer met een massage

Persoonlijke klank beleving met traditionele thee ceremonie: We starten met een traditionele Peruviaanse thee ceremonie. Deze kunnen we in stilte doen of je kunt je intenties uitspreken.
Na de thee ceremonie neem je plaats op de unieke klanktafel en laat je de kruiden langzaam inwerken. Gedurende de beleving komen verschillende instrumenten langs, sommige worden boven je lichaam aangeslagen zodat je de trilling kan voelen. Het is een reis van klank. Het beste resultaat krijg je wanneer je je ogen sluit en even niets doet. De kunst van het niets doen en gedachten voorbij laten gaan ontspant en geeft ruimte.
Alles wat in je opkomt mag er zijn, emoties, genot, verdriet en alles blijft binnenskamers.
We sluiten af met een traditionele Chinese thee ceremonie en de Tempelschaal.
De totale beleving duurt circa 90 minuten en is alleen te boeken op locatie Vlijmen. Jouw investering voor 2 uur zorgeloos genieten is het meer dan waard!