Huisdiervriendelijke en heilzame planten voor je tuin

Wij zijn niet de enigen die genieten van onze tuin. Mijn viervoeter Louis profiteert er ook volop van: hij loopt over het gras, speelt en snuffelt tussen de planten. Daarom is het belangrijk om te weten dat hij bepaalde planten en kruiden verkiest boven andere. Er zijn zelfs soorten die goed zijn voor de gezondheid van je huisdier. Dieren in vrijheid maken van nature gebruik van fytotherapie. Ze zullen bepaalde planten opzoeken en opeten om bijvoorbeeld misselijkheid te verhelpen, braken op te wekken of ontstekingen te remmen.

Als je jezelf afvraagt hoe je trouwe viervoeter planten kan herkennen die goed zijn voor hem/haar, vertrouw hem/haar dan maar. Hun instinct laat hen nauwelijks in de steek als het gaat over weten welke planten hen helpen. Ook al kunnen ze niet spreken, je viervoeter zal je dankbaar zijn als je enkele heilzame planten voor hen een plaatsje geeft in je tuin. Kies wel zorgvuldig zodat je tuin niet alleen nuttig is en lekker ruikt voor hen, maar ook jezelf.

Lente en zomer zijn de ideale seizoenen dat ik kruiden kan plukken om aan Louis (mijn JackRusellTerrier) te voeren. Verse kruiden hebben namelijk veel gezondheidsvoordelen.

Superfood voor je dier

Verse kruiden hebben eeuwenlang onderdeel uitgemaakt van het dieet van dieren. Tegenwoordig maken we hier weinig gebruik meer van. De kruiden die ik hier bespreek zitten echter vol met nutriënten. Voeg ze toe aan het voer van je viervoeter als extra gezondheid boost!

Note: Ik ben geen dierenarts en heb geen dieren geneeskunde gestudeerd. Puur omdat ik meer weet van planten en hun werking weet ik welke kruiden geschikt zijn voor bepaalde aandoeningen als voor de vacht. Ik krijg regelmatig vragen naar aanleiding van dit artikel wat te doen met je zieke huisdier. Het beste verantwoordde advies dat ik je kan geven is tweeërlei: Verdiep je in kruiden en/of ga langs bij een holistische dierenarts.

Hoe ga je te werk?

• Pluk alleen kruiden waarvan je 100% zeker weet dat dit het juiste kruid is. Sommige planten zijn giftig.
• Pluk niet in de berm langs de weg of op verontreinigende grond.
• Geef niet meer dan de aanbevolen hoeveelheid.
• Deze manier van kruiden voeren is een gezond extraatje. Raadpleeg bij klachten de dierenarts.
• Als je viervoeter de geplukte kruiden niet eet heeft het er geen behoefte aan of lust hij het niet. Forceer niets.
• Kruiden voeren gaat het beste samen met een rauw vlees-dieet. Je kunt de kruiden dan bij het vlees geven. Honden die een zelf samengesteld dieet (BARF) krijgen, kun je het bijvoorbeeld geven als groentemix.

Fenegriek (Trigonella graceum) ondersteunt de weerstand en verzorgt de luchtwegen

 

 

 

Paardenbloem Taraxacum officinale
Paardenbloemblad is goed te herkennen aan de bijzondere vorm van het blad Van de paardenbloem kun je in de lente goed de bladeren gebruiken. Ook voor jezelf kun je van de jonge bladeren een salade maken. De bladeren zijn wat minder bitter dan de wortel (die vaak voor tincturen wordt gebruikt) en zitten bomvol kalium. Kalium is goed voor de vochthuishouding. Daarnaast heeft paardenbloem een stimulerende werking op de eetlust en spijsvertering. Geef je hond een eetlepel per dag.

 

Glidkruid (Scutellaria baicalensis)
Glidkruis wordt ingezet bij allerlei huidklachten en bij allergische kriebels Citroenverbena (Aloysia citriodora) Verre uit de favoriet van onze viervoeter, vanaf het begin van zijn herstel na een bijtincident eet hij dagelijk van de citroenverbena. En het werkt. Het werkt ontstekingsremmend. Hoe ik weet dat het werkt is omdat we een thermografie hebben laten uitvoeren en er waren geen ontstekingen meer te vinden in zijn lichaam.

 

Brandnetel Urtica dioica
Vaak beschouwd als onkruid, maar toch een waardevolle aanvulling op het voer! Brandnetels zijn rijk aan mineralen zoals calcium, ijzer, magnesium en kalium én bevatten een aanzienlijke hoeveelheid van vitamine C. Brandnetels en paardenbloemen vormen de perfecte milde voorjaarskuur. Het heeft een mild reinigend effect en vult mineralen juist aan. Pluk de bovenste, frisgroene delen van de brandnetel. Als de brandnetels eenmaal geplukt en ‘bestorven’ zijn, prikken ze niet meer. Gebruik brandnetels 6 weken lang en geef je hond een handje per dag.

Duizendblad Achillea millefolium
Je gebruikt de bladeren voordat de bloem er in verschijnt. Duizendblad lijkt met al z’n vertakkingen wel een beetje op het bloedvatenstelsel. Het wordt gebruikt om de circulatie te ondersteunen. Met deze eigenschappen kan het de spijsvertering ondersteunen en heeft het een kalmerend effect op de darmen. Ook aan dieren met wat kouwelijke ledematen kun je goed duizendblad geven. Duizendblad mag alleen niet tijdens de dracht gebruikt worden. Duizendblad geef je niet langer dan een maand achter elkaar. De dosering ligt ook lager: geef je hond 5 gram per dag.

Weegbree Plantago major en Plantago lanceolata
Grote weegbree. Er bestaan verschillende soorten weegbree waarvan de grote weegbree (Plantago major) en smalle weegbree (Plantago lanceolata) het meeste voorkomen.Weegbree is een verzachtend kruid voor de luchtwegen en slijmvliezen van het spijsverteringsstel. Weegbree is een kruid dat het best vers gebruikt kan worden omdat een aantal werkzame inhoudsstoffen niet goed tegen verhitting kunnen. Het is een heel veilig kruid, je kunt met gerust hart langere tijd een handje vol aan je hond voeren.

Goudbloem Calendula officinalis
Wist je dat je Calendula ook inwendig kunt gebruiken? In het wild zal je deze plant niet zo snel tegenkomen, maar het is perfect zelf te kweken als je een tuin of balkon hebt. Zelfs zonder hele groene vingers wil deze plant best groeien. Calendula ondersteunt het herstel van huid en slijmvliezen en helpt ontstekingen buiten de deur te houden. Van Calendula worden de bloemen gebruikt. Je kunt de bloemen het beste laten drogen op een warme, donkere plek en dan de bloemblaadjes geven. Geef tot 10 gram per dag aan je hond.

Kamille Matricaria chamomilla
Kamille heeft een mild rustgevende werking op het gedrag van je dier. Ook dieren met een ‘nerveuze spijsvertering’ kunnen baat hebben bij kamille. Kamille heeft een typische, appelachtige geur. Er zijn een aantal planten die op kamille lijken. Zogenaamde valse kamille bevat vergelijkbare eigenschappen. Beginners kunnen de fout maken margrieten voor kamille aan te zien. Van kamille worden de bloemen en de niet-verhoute delen van de plant gebruikt. Kamille kan vers en gedroogd gegeven. Geef je hond één eetlepel per dag.

Mariadistel Silybum marianum
Een van de mooiste kruiden om de lever mee te helpen is mariadistel. Het heeft een aantal bijzondere eigenschappen en is goed onderzocht. Vooral een van de belangrijkste inhoudsstoffen, Silymarine, heeft interessante onderzoeken op haar naam staan.
+ Mariadistel is lever beschermend gebleken. Bij onderzoeken in de jaren ’80 werden Beagles vergiftigd. In de groep die mariadistel kreeg, werden veel minder afwijkende leverwaarden gevonden en de hele groep overleefde dit vreselijke experiment.
+ Mariadistel heeft lever regenerende eigenschappen. Er zijn verschillende onderzoeken geweest naar het effect bij levercirrose. Bij levercirrose is de lever zo zwaar beschadigd dat het weefsel zich niet meer kan herstellen. Bij zowel alcoholische als niet-alcoholische levercirrose is mariadistel werkzaam gebleken.
+ Mariadistel ondersteunt de detoxificatie van de lever door een verhoogde glucuronidatie. Hierbij worden toxines na binding met glucuronzuur afgevoerd.
+ Mariadistel kan worden ingezet als krachtige antioxidant. Als zodanig wordt het ook gebruikt bij besmettingen met giardia. Hier zijn verschillende werkingsmechanismen voor bekend. Het kruid vermindert ontstekingsreacties in de lever door bepaalde cellen te beschermen en het stimuleert het lichaamseigen glutathion, een krachtige antioxidant.

Mariadistel kan het beste gecombineerd worden gegeven, bijvoorbeeld met artisjok (Cynara scolymus) dat een grote affiniteit met de vetvertering heeft. Cynara werkt stimulerend op de galvorming en regelend op de vetstofwisseling

 

 

Gember Zingiber officinale
Gember heeft een brede ontstekingsremmende werking via de eicosanoïden stofwisseling (verschillende hormoonachtige stoffen die aangemaakt en beïnvloed worden door vetzuren). Gember is tevens een krachtige antioxidant. Antioxidanten beschermen tegen celschade en kunnen daarmee bij verschillende klachten onderdeel uitmaken van de behandeling.

 

 

Palmlelie Yucca filamentosa
In de V.S. zijn verschillende Yucca-soorten populair om voor dieren te gebruiken. Er wordt steeds meer onderzoek naar gedaan. Yucca wordt vooral gebruikt bij artrose. Het precieze werkingsmechanisme is nog niet bekend. Mogelijk zijn de saponinen in de plant verantwoordelijk voor een effect op het darmslijmvlies en de darmflora, waardoor er minder schadelijke en ontstekingsbevorderende bacteriën in de darmen gevormd worden.

 

Groene thee Camelia sinensis
Groene thee heeft veel verschillende inhoudsstoffen en kan dan ook op verschillende vlakken worden ingezet. Werkt eveneens als pijnbestrijding: via remming van COX-2. Daarnaast bevat het veel antioxidanten, waaronder het krachtige epigallocatechinegallaat (EGCG). De meeste onderzoeken zijn gericht op deze inhoudsstof en deze stof wordt als het meest werkzaam gezien.

 

Hondsroos Rosa canina
Rozenbottels zijn rijk aan vitamine C en flavonoïden. Dit zijn krachtige antioxidanten die een ontstekingswerend effect hebben. Deze eigenschappen zorgen ervoor dat het ondersteunend gebruikt kan worden bij bewegingsklachten.

 

 

Lavendel Lavandula officinalis
Lavendel staat bekend om de ontspannende en krampwerende werking. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat lavendel de reactie op pijn vermindert.  Pijn heeft echter een functie: het zorgt dat een dier beschadigde delen minder gaat belasten zodat de schade niet groter wordt. Langdurige pijn heeft echter een negatief effect op het herstel en het verminderen van pijn kan dan wél zinnig zijn.

 

Rozemarijn Rosmarinus officinalis
Rozemarijn is een echt stimulerend en vitaliserend kruid. Studies hebben aangetoond dat rozemarijn de doorbloeding bevordert en zorgt voor een toename in bewegingsactiviteit.

 

 

Sint-Janskruid Hypericum perforatum
Sint-Janskruid kan prachtig werk verrichten bij vuurwerk en andere spannende periodes, maar het is dan wel belangrijk dat er op tijd mee wordt begonnen. Er moet namelijk van de werkzame stoffen een goede bloedspiegel worden opgebouwd en dat duurt in ieder geval 2 tot 3 weken.
Om het effect optimaal te ondersteunen kan Sint-Janskruid het beste gecombineerd worden met andere kruiden en voedingsstoffen zoals:

+ Hop (Humulus lupulus), Melisse (Melissa officinalis) en Pepermunt (Mentha piperita), dit zijn ontspannende kruiden voor de spijsvertering en met een rustgevend effect op het gedrag.

   
+ Meidoorn (Crataegus oxyacantha) ondersteunt en reguleert de hartfunctie en bloeddruk tijdens stress en inspanning.

 

 

 

+ Tempelboom (Ginkgo biloba) voor een goede doorbloeding in de kleine vaatjes van en naar het hoofd, waardoor de concentratie en het geheugen ondersteund worden.

 

 

 

 

VACHTKRUIDEN

De huid en vacht van onze dieren hebben behoorlijk wat te verduren en dit kan zich uiten in een gevoelige huid, overmatig verharen en kale plekken. Vaak heeft dit te maken met een stofwisseling die wel wat ondersteuning kan gebruiken. Vachtkruiden ondersteunen de natuurlijke reiniging van het lichaam en helpen een gezond immuunsysteem. Hierdoor worden voedingsstoffen beter aangevoerd en afvalstoffen beter afgevoerd. Dit rijke mengsel van kruiden en voedingsstoffen helpt de huid herstellen om dieren vlotter door de rui heen te helpen. Het kruidenmengsel is een oud recept van de Ojibwa-indianenstam, de oorspronkelijke bewoners van Noord-America. De werking van de ingrediënten:

Grote klis Arctium lappa

Grote klis is een krachtig zuiverend kruid en vooral in Noord Amerika beroemd om de positieve effecten op de huid. Het is een van de hoofdingrediënten in het Ojibwa-kruidenmengsel.

 

Schapenzuring Rumex acetosella

Schapenzuring is een klein plantje bomvol mineralen en antioxidanten. Schapenzuring is een van de hoofdingrediënten in de Ojibwa-kruiden. Door de aanwezigheid van chlorofyl heeft het een milde, zuiverende werking.

 

Rode iep Ulmus fulva

De Rode Iep bevat veel slijmstoffen waardoor het verzachtend werkt voor huid en slijmvliezen. Ook dit is een van de hoofdbestanddelen van het originele Ojibwa-mengsel.

 

Rabarber Rheum officinale

Rabarber  helpt een normale, vlotte ontlasting. Het ondersteunt de spijsvertering en werkt samentrekkend. Een gelijkende vorm rabarber wordt gebruikt in het Ojibwa-mengsel.

 

Zuurbes Berberis vulgaris

De gewone zuurbes stimuleert de spijsvertering en ondersteunt de leverreiniging. Het helpt de stoelgang en vochthuishouding.

 

Driekleurig viooltje Viola tricolor

Het driekleurig viooltje is een perfect kruid om de gevoelige huid te helpen herstellen.

 

 

Guldenroede Solidago virgaurea

Guldenroede ondersteunt een gezonde vochthuishouding en de natuurlijke reiniging van de nieren.

 

 

Duizendguldenkruid Erythreae centraurium

Duizendguldenkruid groeit voornamelijk in het wild, het is een echt bittermiddel en daarmee bij uitstek een kruid voor de lever en spijsvertering.

 

Kweekgras Triticum repens

Kweekgras werkt zuiverend en verzachtend.

 

 

Vliezige hokjespeul Astragalus membranaceus

Vliezige hokjespeul ondersteunt de werking van het immuunsysteem en levert antioxidanten.

 

 

Rode klaver Trifolium pratense

(Rode) klaver werkt ontsmettend, bloedzuiverend, en slijmoplossend, weerstand verhogend. Dieren met osteoporose zullen rode klaver zelf vinden.

 

Kruiden als Arctium lappa (grote klis), Viola tricolor (driekleurig viooltje), Astragalus membranaceus (vliezige hokjespeul) en Ulmus fulva (rode iep) vormen een goede combinatie om kriebel en kale plekken tegen te gaan.

Zwarte bes Ribes nigrum
In de 18e eeuw wordt er verwezen naar de zwarte bes als ‘struik van de duizend deugden’ Er worden verschillende delen van de struik gebruikt, waaronder het blad en de knoppen. Deze zijn rijk aan bioflavonoïden: een natuurlijke antioxidant die er voor zorgt dat andere stoffen zoals vitamine C beter worden opgenomen. Door de ontstekingsremmende werking van Ribes nigrum kan het goed gebruikt worden bij huidaandoeningen en uitingen van verschillende allergieën. Ook ter verbetering van problemen aan het bewegingsapparaat kan dit nuttig zijn omdat daar vaak ook één of andere mate van ontsteking aanwezig is. Het is bij uitstek een kruid dat goed gecombineerd kan worden met verschillende reinigende kruiden.

 

Pompoenen zijn rijk aan vezels, arm aan vet en bevatten bèta caroteen, magnesium, kalium, ijzer, zink, vitamine A en vitamine C. Darmen en stoelgang: Door de aanwezigheid van grote hoeveelheden vezels en nuttige mineralen kan pompoen helpen bij diarree of juist constipatie. Door de voedingsvezels maakt pompoen de ontlasting volumineuzer en zachter. Extra pompoen voeren kan bij allerlei spijsverteringsverstoringen heel nuttig zijn. Ook als je dier last heeft van overvulde anaalklieren kan pompoen verlichting geven.

 

 

 

Kruiden: goed voor ons, nuttig voor onze huisdieren

Als het gaat over planten die goed zijn voor de vertering, is er naast kattenkruid ook dille, citroenmelisse, tijm en rozemarijn. Reinigende en ontstekingsremmende kruiden zijn cichorei, verbena en citroenverbena (Louis is er dol op )

Ook zoethout (Glycerica glabra) is goed voor zowel de mens als hond. Een zoethoutwortel is goed om allergieën te verzachten en werken als een natuurlijke cortisone. Daarnaast helpt zoethout ook bij de vertering en heeft het ontstekingsremmende eigenschappen. Sommige dierenartsen raden het aan en geloven dat het een uitstekende ontgifter is voor de lever. Deze planten en kruiden kunnen door de hond zelf worden gebruikt. Maar voor sommige natuurlijke hulpmiddelen moet het baasje kruidenextracten zelf voorbereiden.

 

 

Kruiden om insecten weg te houden en beten te genezen

Beten kunnen gevaarlijk zijn: van teken of vlooien, je hond is niet alleen verveeld en geïrriteerd door de parasieten, maar deze kunnen ook ziektes verspreiden. Een mogelijke manier om ze te voorkomen is lavendel (Lavandula officinalis), waarvan de essentiële olie een afstotende werking heeft. Het is echter aangeraden om het niet puur te gebruiken. Het is beter om het te verstuiven in het mandje van je hond of een doekje in zout water te soppen en daarmee de huid in te wrijven.

 

 

Enkele nuttige geneesmiddelen tegen een bijensteek of spinnenbeet zijn Goudsbloem (Calendula officinalis)

 

 

 

Voor teken kun je peterseliezaadjes mixen met amandelolie (of kokosolie). Olieën van pepermunt (Mentha x piperita), bergsteentijm (Calamintha nepeta) en rozemarijn (Rosmarinus officinalis) hebben een uitstekende verzachtende werking.

 

 

Kruiden die wonden en de huid genezen

Met mooi weer in het vooruitzicht en een mooie tuin is een barbecue nooit veraf. Wees dan voorzichtig met je huisdieren en zorg ervoor dat ze zich niet verbranden. De lekkere geur van het bakkende vlees trekt ze aan en dicht bij de barbecue kunnen ook hete kooltjes liggen. Mocht je hond zich toch verbranden, dan moet je snel in actie komen om infecties te vermijden. Lavendel extract (Lavandula angustifolia) is erg nuttig bij het behandelen van brandwonden en helpt de genezing te versnellen. Voor honden wordt het blad van de braam (Rubus fructicosus) aangeraden.

Als je eens lekker dicht bij je huisdier kruipt om te knuffelen, dan ruik je zijn adem. Voor een frissere adem kun je de bladeren van de Grote Brandnetel (Urtica dioica) geven. Natuurlijk niet zo, want de brandharen geven een brandend gevoel bij aanraking. Mix ze mee in wat verse bouillon zonder zout, en je lieve viervoeter zal het smakelijk op slobberen.

 

 

 

Kruiden voor vertering en reiniging

Sommige kruiden helpen niet alleen ons. Maak je tuin mooi met deze planten en zorg er zo voor dat je vriend op vier poten gezond en fit blijft. Vergeet echter niet dat je bij symptomen van een aandoening geen tijd mag verliezen en steeds raad moet vragen bij je dierenarts.

Drie tips voor een diervriendelijke tuin

1. Bescherm je planten en moestuin met een kleine omheining en kies voor diervriendelijke plantsoorten

2. Laat geen objecten rondslingeren zodat je huisdier er zich aan kan bezeren

3. Wil je meer plezier samen met je hond in je tuin, ik pas je tuinontwerp aan